Bảo tàng Quang Trung
CHUÔNG CHÙA LA CHỬ - DI SẢN VĂN HOÁ THỜI TÂY SƠN
Trong hành trình về miền di sản tham dự Lễ kỷ niệm 235 năm ngày anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ - Quang Trung lên ngôi Hoàng đế tại núi Bân, nay thuộc phường An Tây, Thành phố Huế vào ngày 25 tháng 11 âm lịch năm Mậu Thân (1788-2023). Đoàn công tác Bảo tàng Quang Trung đến chùa La Chử, nơi lưu giữ chuông đồng quý giá triều Tây Sơn; viếng mộ của Đại Tư Đồ Võ Văn Dũng và bà Lê Thị Vi – vị danh tướng thời Tây Sơn trên đất Huế.
Làng La Chử thuộc xã Hương Chữ, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. La Chử có nghĩa là “tấm lụa phẳng trải bên bến nước”. Là một vùng quê trù phú yên bình, bao quanh những cánh đồng lúa mênh mông xanh ngát.
Con đường thượng đạo chạy qua làng La Chử có tầm quan trọng về giao thông quân sự Bắc – Nam. Cho nên vào triều Tây Sơn, vua Quang Trung (1788-1792) đã phái Võ Văn Dũng làm chỉ huy sứ đem quân về đóng Tổng Hành Dinh ở làng La Chử, án ngự ngay trên con đường thiên lý thượng đạo từ mặt Bắc vào. Với tính chất quan trọng của vị trí chiến lược, trải qua hai triều Vua của Nhà Tây Sơn là Quang Trung và Cảnh Thịnh sau này, làng La Chử xưa đã trở thành điểm trọng yếu về quân sự: nơi đóng đại bản doanh của Đại Tư đồ Võ Văn Dũng để án ngữ mặt Bắc của Kinh thành Phú Xuân.
Khi vua Quang Trung lên ngôi ở núi Bân, rồi đem quân ra Bắc đánh quân Thanh, có lẽ nhà Vua đã cỡi chiến tượng, vượt sông Phú Xuân theo một đoạn ở phía trên cầu Bạch Hổ hiện nay để theo con đường thiên lý thượng đạo này, ngang qua làng La Chử để lấy thêm bộ binh của tướng Võ Văn Dũng và tượng binh của nữ tướng Bùi Thị Xuân, đóng ở Tập Tượng Trường Hạ Lang thuộc làng La Chử; nay thuộc làng An Đô.
Đại Tư Đồ Võ Văn Dũng, (quê ở thôn Phú Mỹ, xã Tây Phú, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) - danh tướng thời Tây Sơn từng sát cánh cùng với vua Quang Trung qua nhiều trận mạc. Ông đã tham gia nhiều trận đánh quan trọng của quân Tây Sơn: tham gia khởi nghĩa đánh Nguyễn (trận Thị Nại – Quy Nhơn), đánh quân Xiêm trận Rạch Gầm –Xoài Mút (1785), đánh quân Trịnh vào năm 1786, chiếm thành Phú Xuân, đánh quân Thanh năm 1789. Khi đóng Tổng Hành Dinh ở đây, tướng Võ Văn Dũng đã lấy người con gái xinh đẹp trong làng làm vợ chính thất đó là bà Lê Thị Vi, con gái của ông Lê Công Học. Bà Lê Thị Vi thuộc họ “Lê Ích” hiện nay ở La Chử. Và ông cụ Lê Công Học là ngài thủy phái ở họ Lê Ích này.
Dưới thời Quang Trung, tướng Võ Văn Dũng giữ chức “Điện Tiền Tướng Quân” và phong tước “Thái Bảo Giá Ngự Quận Công”. Năm Cảnh Thịnh thứ nhất (1792) ông được phong chức “Tư Đồ”, tước “Võ Quốc Công”.
Năm 1791, tướng Võ Văn Dũng cùng phu nhân và nhạc gia cùng dân làng trùng tu chùa La Chử, đúc chuông và có tên ghi trên chuông ấy. Chuông chùa làng La Chử hiện đang còn là quả chuông có khắc rõ niên đại tạo chuông vào ngày tốt tháng Bảy năm Tân Hợi (khoảng tháng 8 - 1791) tức niên hiệu Quang Trung thứ tư, thời gian thịnh nhất của nhà Tây Sơn ở Thuận Hoá, chuông có ghi: “Hương Trà huyện, La Chử xã, Hội thủ Lê Công Học tín cúng. Điện Tiền Thái Bảo Giá Ngự Quận Công Võ Văn Dũng chính thất Lê Thị Vi công đức”. Quả chuông hiện nay trở thành một bảo vật trong di sản tôn giáo, văn hóa của dân tộc.
Ngày 07.11 âm lịch hàng năm kỵ tướng Võ Văn Dũng.
Ngày 29.10 âm lịch hàng năm kỵ bà Lê Thị Vi.
(Điện Tiền Thái Bảo Giá Ngự Quận Công Võ Văn Dũng Chi Thần Chủ)
(Điện Tiền Thái Bảo Giá Ngự Quận Công Võ Chánh Thất Lê Thị Vi Thần Chủ)
Chuông chùa La Chử được đánh giá là độc đáo nhất ở Huế bởi các hoạ tiết, hoa văn trang trí của chuông không mang nặng dấu ấn của văn hóa Phật giáo như các quả chuông đương thời. Vành trên đỉnh chuông được trang trí bằng bộ "Tứ thời” "Xuân, Hạ, Thu, Đông”. Ô Xuân tượng trưng cho sự mềm mại của phái đẹp với chiếc lược. Ô Hạ được trang trí với hình ảnh ngọn lá và thanh gươm, biểu thị cho sự cứng rắn của các đấng nam nhi anh hùng. Ô Thu có hai bầu rượu quấn dải lụa mềm mại. Ô Đông trang trí hình chiếc quạt lá vả và cuốn sách. Dưới các ô có hình 8 vị võ tướng tay cầm khí giới. Và dưới cùng là những hoạ tiết của bộ tứ linh: Long, Lân, Quy, Phượng.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, mặc dù bom rơi đạn lạc, chùa làng bị đạn pháo bắn cháy. Thế nhưng người làng La Chử không quản ngại hy sinh để bảo vệ chuông được nguyên vẹn. Ngày nay, phía trên đỉnh chuông La Chử vẫn còn lưu lại dấu tích những lỗ thủng lớn do hậu quả của chiến tranh để lại.
Đã hơn 200 năm trôi qua, trải bao thăng trầm lịch sử, vật đổi sao dời, thế nhưng tiếng chuông chùa La Chử vẫn vang vọng mãi gợi cho chúng ta luôn nhớ về triều đại Tây Sơn anh hùng trên hành trình cứu dân giúp nước, giữ vững nền độc lập của dân tộc vào thế kỷ XVIII.
Tác giả bài viết: Lê Hơn
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập3
- Hôm nay173
- Tháng hiện tại3,557
- Tổng lượt truy cập41,936