Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, việc tôn tạo, phát huy giá trị Khu đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt có ý nghĩa hết sức thiết thực để nơi này trở thành một địa chỉ văn hóa lịch sử đặc biệt, là niềm tự hào của người dân Bình Định và cả nước.
Trong không khí hân hoan, phấn khởi của những ngày đầu năm mới Nhâm Dần 2022; nhân kỷ niệm 233 năm Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa lịch sử, chiều 15/2 (tức Rằm tháng Giêng năm Nhâm Dần), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã tới dâng hương, dâng hoa và cắt băng khánh thành Khu đền thở Tây Sơn Tam Kiệt thuộc Dự án mở rộng, nâng cấp Bảo tàng Quang Trung - di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt tại thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.
Cùng dự buổi lễ có nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và lãnh đạo một số ban, bộ, ngành Trung ương. Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Bình Định xưa nay là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa. Đây là nơi hội tụ, giao thoa, chịu ảnh hưởng của nền văn hóa các dân tộc Việt, Chăm ... trải qua quá trình lịch sử, đã tạo nên con người Bình Định thượng võ, nhân văn, văn hóa Bình Định đặc sắc, góp phần vào những trang sử hào hùng, kho tàng văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam. Bình Định cũng là mảnh đất địa linh nhân kiệt, nơi phát tích của khởi nghĩa Tây Sơn gắn liền với tên tuổi của Anh hùng dân tộc Quang Trung - Nguyễn Huệ.
Truyền thống lịch sử hào hùng của phong trào Tây Sơn - Anh hùng Nguyễn Huệ được các thế hệ người Bình Định không ngừng gìn giữ, kế thừa và phát huy trong những năm qua. Đặc biệt, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, quân và dân Bình Định đã dũng cảm chiến đấu, hy sinh, góp phần máu xương của mình để cùng nhân dân cả nước viết thêm những trang sử độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.
Dù đã hơn 200 năm trôi qua nhưng những dấu ấn của triều đại Tây Sơn vẫn còn hiển hiện trên mảnh đất thiêng liêng này như Thành Hoàng đế, Điện Tây Sơn, Đền thờ Đô đốc Bùi Thị Xuân... Chủ tịch nước cho rằng, việc tôn tạo, phát huy giá trị Khu đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt có ý nghĩa hết sức thiết thực để nơi này trở thành một địa chỉ văn hóa lịch sử đặc biệt, là niềm tự hào của người dân Bình Định và cả nước.
Chủ tịch nước nêu rõ, việc xây dựng tượng đài, đền thờ, Bảo tàng Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ và các vị anh hùng dân tộc không chỉ để tưởng nhớ mà còn để nói gương, học tập, để tổng kết, rút kinh nghiệm từ lịch sử... Nhân sự kiện này, Chủ tịch nước nêu khái quát 5 bài học về Quang Trung - Nguyễn Huệ, vị hoàng đế lỗi lạc. Những bài học này có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với sự nghiệp đảm bảo quốc phòng, bảo vệ an ninh Tổ quốc mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về phát triển kinh tế - xã hội cho Bình Định nói riêng và cả nước nói chung.
Đó là: Tự tin ở chính mình, tin vào cơ đồ đất nước mình để hành động; Thần tốc, “tức làm gì cũng nhanh chóng, khẩn trương, thần tốc"; Tinh thần táo bạo, quyết đoán, quyết liệt trong công việc; Biết tận dụng thời cơ, từng cơ hội nhỏ để đạt thắng lợi cuối cùng; Chắc chắn trong hành động, phải chắc thắng thì mới đánh. “Tinh thần, khí chất, trí tuệ, di sản của Quang Trung mãi mãi trường tồn cùng dân tộc, là niềm cảm hứng to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, Chủ tịch nước nói.
Di tích Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về lịch sử, văn hóa, khoa học, gắn liền với tên tuổi của ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ của phong trào khởi nghĩa Tây Sơn, triều đại Tây Sơn cuối thế kỷ XVIII, tiêu biểu là vị anh hùng dân tộc Quang Trung - Nguyễn Huệ. Di tích gốc gồm: Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt, Bến Trường Trầu cùng Bảo tàng Quang Trung và các công trình văn hóa khác.
Các nghi lễ tri ân ba anh em nhà Tây Sơn cũng được tổ chức hằng năm tại di tích, có thể kể đến như: Ngày hiệp kỵ Tây Sơn Tam Kiệt (15 tháng Mười Một), ngày giỗ trận Đống Đa (mùng 5 tháng Giêng), ngày giỗ Hoàng Đế Quang Trung (29 tháng Bảy)... Trong những ngày này, Bảo tàng Quang Trung cùng ban Nghi lễ Điện long trọng tổ chức lễ cúng kỵ theo nghi thức truyền thống của dân tộc thu hút hàng vạn người về chiêm bái, tưởng nhớ ân đức của các bậc tiền nhân.
Với giá trị đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng di tích lịch sử Khu đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt (huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) là di tích quốc gia đặc biệt (Quyết định số 2408/QĐ-TTg ngày 31/12/2014).
* Nhân dịp này, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn công tác của Trung ương đã có buổi làm việc với lãnh đạo chủ chốt của tỉnh Bình Định - mảnh đất có bề dày lịch sử với nền văn hóa Sa Huỳnh, được mệnh danh là “đất võ, trời văn” với nhiều loại hình nghệ thuật độc đáo, riêng có như hát bội, bài chòi, võ cổ truyền, nhạc võ Tây Sơn…
Bình Định từng là cố đô của Vương quốc Chămpa xưa, di sản còn lưu giữ là thành Đồ Bàn và các tháp Chăm (7 cụm, 14 tháp) với nghệ thuật kiến trúc độc đáo. Trên địa bàn tỉnh hiện nay, có rất nhiều công trình văn hóa lịch sử đã được Nhà nước công nhận di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia. Để bảo tồn và tiếp tục phát huy bền vững giá trị các di sản văn hóa lịch sử trên địa bàn, tại buổi làm việc, tỉnh Bình Định đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quan tâm, hỗ trợ kinh phí để đầu tư tu bổ, tôn tạo các công trình văn hoá lịch sử, nhất là các tháp Chăm; quan tâm, hỗ trợ sớm hoàn thiện hồ sơ công nhận Võ cổ truyền Bình Định là di sản văn hóa phi vật thể thế giới.